“Obsesif Kompulsif Bozukluk”

Yıllar önce çalıştığım bir lise de L.T. isimli bir öğretmen vardı. Bu öğretmen elini ceketinin cebine koyar, kapı koluna elini değdirmeden kapıyı açardı. Bu hareketi sürekli tekrar ederdi. Bazen bu konu ile ilgili uyarıldığında yaptığı hareketi çoğu zaman hatırlamadığını ve elini değdirmeden kapı açmasının da normal olduğunu iddia ederdi. Bazı öğretmen arkadaşlar ona takılır ve L.T. “sen git tedavi ol” derlerdi. O da gülüp geçerdi.

Geçtiğimiz hafta Bursa da tesadüfen gördüğüm L.T.ye sordum.-Kapıları hala ceketin cebinle mi açıyorsun? Güldü ve şöyle dedi. –Benim kız doktor çıkınca beni tedavi ettirdi ve kapıları artık normal olarak açıyorum dedi. Ayrılırken ise şunları söyledi: -Artık sürekli olarak evden çıkarken ütünün fişini çektim acaba diye düşünüyorum?

Düşünmek istemediğiniz halde tekrar tekrar zihninize gelen düşünceleriniz varsa ya da aynı şeyi tekrar tekrar yapıyor ve yapmaktan kendinizi alamıyorsanız obsesif kompülsif bozukluğunuz olabilir. Bazı insanlar hiç olmayacak şeylere takılıp kalırlar. İşte bu düşünce takıntılarının getirdiği sıkıntıyı azaltmak için tekrar tekrar bazı hareketleri yapma ve bunları yapmaktan kendini alıkoyamamak ve yineleyici davranışlar da bulunma şeklinde ortaya çıkan ruhsal bir bozukluktur. Kişi sürekli olarak elini yıkar, eşyaları düzene koymaya çalışır, her şeyi kontrol etmek ister. Sürekli dua eder, sayı sayar, bazı kelimeleri sessizce tekrarlar. Bu durum insanın olağan yaşantısını ve toplumla olan ilişkilerini olumsuz olarak etkiler.

OKB’nin Belirtileri Nelerdir?

Obsesyon (takıntı-saplantı), devamlılık gösteren, tekrar tekrar zihninize giren istenmeyen düşünceler, hayaller, istekler veya sık sık ortaya çıkan rahatsız edici endişelerdir. Siz özellikle istemeden hatta bazı durumlarda özellikle aklınıza gelmemesi için uğraşmanıza rağmen aklınıza kendiliğinden gelirler veya belli durumlar ve ortamlarda kendiliğinden ortaya çıkarlar ve sıklıkla sıkıntıya neden olurlar.

Örneklerini şöyle verebiliriz: Acaba Covid bana bulaştı mı? Kir var mı? Acaba kapıyı kilitledim mi? Ütünün fişini çektim mi?

Bazı kişilerde akla gelen düşünce istek veya hayallerin bizzat kendisi, yani akla gelmesi bile sıkıntı verici, korkutucu veya utandırıcıdır. Bu düşüncelerin, istek, hayal ve endişelerin aklınıza gelmesi size sorumluluk da yükler; aklına böyle bir şey gelmiş olması nedeniyle önlem almadıkça içiniz rahat etmez. Giderek bütün hayatınız endişeleri düşünme, temizleme veya kontrol etme ile geçmeye başlar.

OKB tedavisi nasıl yapılır?

Bu rahatsızlığı olan bireylerin bilmeleri gereken en önemli nokta bu rahatsızlığın etkili tedavileri olduğudur. Gerek ilaç tedavisiyle gerekse psikoterapi yöntemiyle yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.

İlaç tedavisi: Obsesif-kompulsif bozukluğun tedavisinde kullanılan başlıca ilaçlar antidepresan ilaçlardır.Bu ilaçların bir psikiyatri uzmanın takibi ve tedavisi altında kullanılması önerilmektedir.

Psikoterapi: Obsesif-kompulsif bozukluğun tedavisinde etkinliği kanıtlanmış ve başarı ile uygulanabilen psikoterapi yöntemi Bilişsel-Davranışçı Psikoterapidir. Bu terapide Obsesif-kompulsif bozuklukta sıklıkla karşılaşılan düşünsel çarpıtmaları değiştirmeye ve yapmaya zorlanılan törensel davranışlar gibi eylemleri ortadan kaldırmaya yönelik uygulanan “karşı karşıya gelme ve tepkiyi önleme” yöntemi kullanılır. Bilişsel davranışçı terapi ile de tedavi sürecini tamamlayanlarda yaklaşık %85’e varan oranda hasta düzelebilmektedir

Kaynaklar: 1- Köroğlu E. Obsesif Kompulsif Bozukluk, Klinik Uygulamada Psikiyatri Tanı ve Tedavi Kılavuzları, 2. cilt, HYB, Ankara 2009