Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov TOBB’da iş dünyası ile bir araya geldi.
Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) işbirliğinde, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’ın katılımlarıyla, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun ev sahipliğinde, TOBB İkiz Kuleler’de gerçekleştirilen 'Türkiye-Türkmenistan İş Forumu'na konuk oldu.
'Türkiye-Türkmenistan İş Forumu'nda konuşan Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov, Türkiye ile Türkmenistan’ın ikili ticari ilişkilerinin giderek hacim kazanmasından büyük bir mutluluk duyduğunu belirtti. Artan ticaret hacminin iki ülkenin de yararına olacağını, Türk şirketleri ile Türkmen şirketlerin ilişkilerini geliştirerek proje sayısının arttırılması gerektiğini belirtti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, TOBB’da düzenlenen Türkiye-Türkmenistan İş Forumu’nda yaptığı konuşmada, Türkmenistan ve Türkiye ilişkilerinin liderler düzeyinde güçlü bir siyasi iradeyle desteklendiğini, tarihi derinliğe sahip olduğunu ve her açıdan zenginleştiğini söyledi.
Türkiye ve Türkmenistan arasında ilişkilerin en somut göstergelerinden birinin ticaret alanında olduğunu ifade eden Yılmaz, 'Son yıllarda ticaretimiz çok şükür iyi bir artış trendi yakalamış durumda. 2022 yılında ülkeler arası ticaret 2 milyar doları aşmış durumda. 2023 yılının ilk dokuz ayında ulaştığımız ticaret hacmiyle şimdiden 2022 yılı rakamını geride bıraktık, 2,1 milyar dolarlık bir hacme geldi ticaretimiz. Yılsonu itibarıyla da 3 milyar doları yakalayacağımıza inanıyoruz' açıklamalarında bulundu.
Yılmaz, bu ticarette elektrikli makinelerin yüzde 16, metal eşyaların yüzde 10, genel sanayi, makine ve ekipmanlarının yüzde 8, özel makinelerin yüzde 5 ve prefabrik yapıların yüzde 4 paya sahip olduğunu aktardı.

'Rusya Federasyonu’ndan sonra Türk müteahhitliğinin ikinci büyük pazarı Türkmenistan '
İkili ticaret hacminde hedefin 5 milyar dolar olduğunu ve Türkiye-Türkmenistan iş dünyasının çabaları ve ortaklıklarıyla bu hedefe en kısa sürede ulaşılacağını dile getiren Yılmaz, şu sözleri kaydetti:
'Türkmenistan’da yine diğer çok önemli bir alan müteahhitlik sektörü. Baktığınız zaman bin 77 proje ve 50 milyar doları aşan bir müteahhitlik taahhüt sektörü hacmini görüyoruz. Bu çok önemli bir rakam. Bu bedel dünyanın genelinde müteahhitlerimizin üstlendiği projelerin yüzde 11’ine tekabül ediyor ve Rusya Federasyonu’ndan sonra Türk müteahhitliğinin ikinci büyük pazarı Türkmenistan. Bu açıdan da gerçekten çok önemli bir mesafe almış durumdayız.'
Yılmaz, Türkmenistan’ın doğal zenginlik ve kaynaklara sahip bir ülke olduğunu belirterek, Türkmenistan’ın bu kaynaklardan sağlanan geliri yeni şehirler, altyapılar, yollar, sanayi ile tarıma yönelik yatırımlar için kullandığını ve her geçen yıl kalkındığını söyledi.
Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov’un daveti üzerine aralık ayında Türkmenistan’da düzenlenecek fuara katılacağını dile getiren Yılmaz, Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı Batır Atdayev ile de Karma Ekonomik Komisyon toplantısını yapacaklarını ifade etti.
Yılmaz, müteahhitlik sektöründe yeni bazı fırsat ve projeler bulunduğuna dikkati çekerek, 'Bunlar arasında Arkadağ Akıllı Şehri’nin ikinci etabı ve Aşkabat Akıllı Şehri ön plana çıkmaktadır. Çok nitelikli projelerin yapılacağı bu büyük ölçekli projelerde, altyapı hamlelerinde inanıyorum ki Türk müteahhitleri geçmişte olduğu gibi yine son derece önemli bir rol oynayacaklardır' şeklinde konuştu.
Türkmenistan’da müteahhitlik alanında çok iyi firmalar kurulduğuna işaret eden Yılmaz, Türk firmalarının bu alanda Türkmen firmalarına tecrübe ve kapasite aktardığını ve yeni projelerle bu seviyenin yükseleceğini söyledi.

'Türkmenistan doğal gazı ve elektriğinin küresel piyasalara arzında iş birliği yapmamız gerekiyor'
Ticaretle birlikte yatırımların da karşılıklı teşvik edilerek kolaylaştırılması gerektiğini belirten Yılmaz sözlerine şöyle devam etti:
'Daha fazla Türkmen firmasını Türkiye’de görmekten büyük memnuniyet duyarız. Aynı şekilde Türkiye’den de Türkmenistan’a yarım milyar dolara yaklaşan bir yatırım var. Bunun da artarak tabii ki devam etmesini temenni ediyoruz. Yine çok önemli bir alan enerji konusu. Enerji her zaman stratejik bir konu ama son dönemlerde özellikle jeopolitik, ekonomik gelişmelerle daha da önemli hale gelmiş durumda. Bu anlamda bu stratejik sektörde Türkmenistan doğal gazı ve elektriğinin küresel piyasalara arzında da mutlaka iş birliği yapmamız gerekiyor. Bir taraftan Türkiye-Türkmenistan, diğer taraftan Azerbaycan’ın da dahil olduğu üçlü iş birliği programlarıyla mutlaka enerji alanında çok daha güçlü bir iş birliği yapmamız lazım. Bu çerçevede Hazar Denizi’ndeki dostluk sahasına özel bir önem atfettiğimizin de altını çizmek isterim.'
Ulaşım sektörünün diğer bir önemli alan olduğunu belirten Yılmaz, Türkiye’nin Hazar Geçişli Doğu-Batı-Orta Koridoru projesini çok önemsediğini, projenin hem Türkiye hem Orta Asya için çok kıymetli olduğunu ve bu konuda bölge ülkelerinin daha fazla iş birliği yapması gerektiğini kaydetti.
Yılmaz, ulaşım konusunda, ticaret anlaşmalarından kapıların iyileştirilmesine, taşımacılıktaki sistemlerin standartlaştırılıp uyumlaştırılmasına kadar birçok başlık bulunduğunu anlatarak, 'Bu noktada karayolu geçiş ücretlerinin ortadan kaldırılması veya düşürülmesi çok kıymetli. Yine vizeler konusu bu ticarette, ulaştırmada çok kıymetli. Vizelerin kaldırılması veya en azından iş dünyasının daha uzun süreli vize imkanlarına kavuşmasını da yine bu ilişkileri geliştirmede çok önemli, çok faydalı bulacağını belirtmek istiyorum' ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Türkmenistan’da 6 ile 8 Aralık tarihleri arasında Türk İhraç Ürünleri Fuarı’nın gerçekleşeceğini bildirerek, iş dünyasının fuara yoğun ilgi göstermesini beklediklerini belirtti.
Yılmaz, 'İnşallah ben de resmi heyetle birlikte orada olacağım. Bir taraftan devletler arası görüşmelerle bir taraftan da özel sektörler arası görüşmelerle, bu imkanı hep birlikte değerlendirip ticaret potansiyelimizi, yatırımlarımızı ve diğer konulardaki iş birliklerimizi çok daha üst düzeye çıkaracağımıza yürekten inanıyorum' dedi.
'Türk inşaat şirketlerinin bu zamana kadar Türkmenistan’da üstlendiği projelerin değeri, 50 milyar doları aşmış bulunuyor'
Türk firmaların Türkmenistan’da bu zamana kadar binin üzerinde projede üstlenici olduğunu belirten Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, 'İki devlet arasındaki bu kardeşlik bağı, aynı zamanda Türk Dünyası arasındaki dayanışmanın da güçlenmesine vesile olmakta. İki ülkenin üst düzey yöneticilerini ve iş dünyasını bir araya getiren bu Forum ile gücünü ortak tarihimizden ve kültürümüzden alan ilişkilerimizi daha da ilerleteceğimizden hiç şüphemiz yok. Türkmenistan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke olarak; Orta Asya’nın kapısı Ülkeniz ile ticari ve ekonomik ilişkilerimizin, hızla geliştiğini görmekten büyük memnuniyet duyuyoruz. İkili ticaret hacmimizin 2022’de 2,1 milyar dolardan 5 milyar dolar seviyelerine en kısa sürede çıkmasını, Türkmenistan’daki Türk yatırımlarının artmasını hedefliyoruz. Türkmenistan’ın ekonomik kalkınma çabaları ve bu yolda attığı somut adımlar, gerek bizler gerek yatırımcılarımız tarafından memnuniyetle takip edilmekte. Bildiğiniz üzere; Türk müteahhitlerimizin en fazla iş yaptığı ülke, Rusya’dan sonra Türkmenistan. Türk inşaat şirketlerinin bu zamana kadar Türkmenistan’da üstlendiği projelerin değeri, 50 milyar doları aşmış bulunuyor. Türk firmalarımız bugüne kadar Türkmenistan’da birçok sanayi tesisi de dahil olmak üzere, binin üzerinde projede sorumluluk üstlendiler' ifadelerini kullandı.

'Şirketlerimizin, Türkmenistanlı şirketlerle birlikte, 3. ülkelerde de iş yapmalarını hedeflememiz gereklidir'
Türkiye-Türkmenistan İş Forumu’nda açıklamalarda bulunan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkmenistan ile ticari işbirliklerinde bulunmanın büyük bir mutluluk kaynağı olduğu ve bunun artarak devam etmesi gerektiğinin altını çizerek şu sözleri kaydetti:
'Türk işadamları olarak, Türkmenistan’ın geleceği için yatırım yapmaktan, birlikte çalışmaktan ayrı bir gurur ve mutluluk duyuyoruz. Türk firmalarının Türkmenistan’da üstlendiği proje sayısı 2 bine yakın. Bu projelerin değeri de 51 milyar doları geçti. Türkmenistan, Türk özel sektörünün dünyada en fazla proje üstlendiği ülkelerin başında geliyor. Türk müteşebbislere duydukları güven ve itimattan dolayı Berdimuhamedov’a teşekkür ediyorum. Sizin destekleriniz sayesinde, Türk müteahhitlik şirketleri, dünya ölçeğinde 2. sıraya yükseldi. Ayrıca bugün heyetle birlikte gelen Türkmen firmalarının da, artık sanayi üretimi dahil büyük ölçeklerde ülkemize yatırım yapmalarını istiyoruz. Bundan sonra da şirketlerimizin, Türkmenistanlı şirketlerle birlikte, 3. ülkelerde de iş yapmalarını hedeflememiz gereklidir. Bunu yapan girişim gruplarımız var, sayılarını daha da artırmamız gerekli. Birlikte, Türk coğrafyasını, huzurun ve refahın merkezi haline getirebiliriz. Türk dünyasına yepyeni ufuklar açabiliriz. Bugün burada, tek milletin farklı iki devleti olduğumuzu bir kez daha teyit ettik. Türkiye ile Atavatan Türkmenistan arasında, köklü tarihi ve beşeri bağlarımızdan güç alan, çok müstesna ilişkiler bulunmaktadır. Köklerimiz ortak, ilişkilerimizin temeli güçlüdür. Karşılıklı, saygı, sevgi ve güven içindeki iki kardeş, nasıl birbiriyle dayanışma içinde olursa, Türkiye ile Türkmenistan da böyle bir dayanışma içindedir. Türkiye’nin başarısı Türkmenistan’ın, Türkmenistan’ın başarısı Türkiye’nin başarısıdır.'

(Ebru Erdem)