Balıkesir Lokantacılar ve Benzerleri Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Hasan Yıldız, Ticaret Bakanlığı tarafından değişikliğe gidilen Fiyat Yönetmeliği Kanunu kapsamında esnafı bilgilendirmek ve Balıkesir’de hizmet veren esnafların talep ve şikayetlerini yetkililere iletmek amacıyla bir basın toplantısı düzenledi. Toplantıda özellikle bankaların aldığı komisyon oranlarından esnafların rahatsız olduğunu ifade eden Başkan Yıldız, önceden alınan komisyon oranının yüzde 0,75 oranında olduğunu, günümüzde ise bu oranın yüzde 3,5-4’lere kadar çıktığını ifade etti.

Başkan Hasan Yıldız, esnafların en çok sıkıntı yaşadığı konunun bankaların pos cihazlarından aldıkları komisyon oranlarının olduğunu ifade etti. Yüzde 3,5-4’lere kadar çıkan komisyon oranlarının esnafa fazlasıyla yük olduğunu söyleyen Başkan Yıldız, “Artık günümüzde neredeyse alışverişlerin yüzde 80-85’i bankaların iş yerlerine bağladıkları POS cihazlarından kredi kartıyla yapılmaktadır. Tabi şartlar böyle olunca hiçbir esnaf da bu cihazları kullanmıyorum deme lüksüne sahip değil. Bizim daha yakın tarihe kadar 0,75 gibi sınıflandırılan banka POS cihazı komisyonları günümüzde artık yüzde 3,5-4’leri aştı. Tabi bu durum esnafımızı çok zor durumda bıraktı. Bugün bankaların POS cihazlarını, SİM kartlarını veya başka bir şeyini kullanmıyorum. Gerekli tüm cihazları kendi imkanlarımızla temin ediyoruz. Bizim akşam cebimize girmesini beklediğimiz para bankanın kasasına giriyor. Banka da bundan yüzde 3,5-4 gibi komisyon alıyor. Bu da bizim canımızı gerçekten acıtıyor. Biz bankaların aldığı bu komisyonun kaldırılmasını talep ediyoruz. Bugün bankalar işçi, memur, emekliye maaşlarını bankalarından almaları takdirde belli miktarlarda promosyon ödüyor. Oysa ki bizim her gün on binlerce, yüz binlerce liramız bankanın kasasına giriyor ve banka bunu kullanıyor. Bize “45 gün bekleyin sıfır komisyon alalım” diyorlar. Alışverişin yüzde 80’i POS cihazlarından geçen esnaf 45 gün nasıl dayanabilir? Mecburen parasını ertesi günü almak zorun da ki mal alıp ödemelerini yapabilsin. Bu da bizi gerçekten zorluyor. Bir esnaf ve sanatkarın ayakta kalabilmesi için bunların ortadan kaldırılması lazım” dedi.

“YÜZDE 10’A ÇIKARILAN KDV ORANININ DÜZENLENMESİNİ TALEP EDİYORUZ”

Esnafların karşı karşıya olduğu bir diğer sorunun da yüksek KDV oranları olduğunu Belirten Başkan Hasan Yıldız yetkililere seslenerek bu oranların ivedilikle düzenlemeye gidilmesi gerektiğini ifade etti. Başkan Hasan Yıldız konuşmasının devamında, “Bilindiği gibi covid-19 döneminde son tüketicinin istifade edebilmesi adına temel gıda ihtiyaçlarında yüzde 1’lik KDV oranı belirlenmiştir. Fakat bu covid-19 bittikten sonra KDV dilimleri değiştirildi. Temel gıda ihtiyaçlarında yüzde 1’lik KDV devam ederken, maalesef hizmet sektörlerinde lokanta, kafe, restoran gibi yerlerde yüzde 8 olan KDV dilimi yüzde 10’a çıkarıldı. Dolayısıyla bizim işletmelerimize giren her türlü emtia, et ve et ürünleri, beyaz et, yumurta, un, yağ, şeker; kısacası bizim bugün işletmelerimize giren her türlü ürünün KDV’si yüzde 1 ile giriyor, yüzde 10 ile çıkıyor. Burada da tabi arada büyük bir uçurum oluşturuyor. Bu konuda da bir düzenleme yapılmasının bu hizmet sektöründeki bu yükün sırtından alınması gerekiyor. Biz tabi ki vergi verilmesin, KDV ödenmesin demiyoruz. Ama maalesef aradaki uçurum gerçekten de bizim canımızı acıtıyor. Dolayısıyla zaten son tüketici için yüzde 1’lerde tutulan temel gıda ihtiyaçlarının bizim işletmelerimiz de son tüketici modundadır. Çünkü dışarıdan hizmet almayan insan neredeyse yok. O yüzden biz de son tüketiciyiz. Bizim KDV oranlarımız da belli bir seviyeye çekilmesi talebimizdir.  Bununda yetkililer tarafından görülüp bir an önce düzenlenmesini istiyoruz. Dolayısıyla unlu mamullerde KDV oranı hala yüzde 1’dir. Benim nazarımda bir pasta çorba gibi temel gıda ihtiyacı olmaktan ziyade lükstür. Pastada yüzde 1’lik bir KDV varsa neden çorbada yüzde 10 KDV var” ifadelerini kullandı.

ESNAFLAR ARTIK FİYAT LİSTESİNİ DÜKKANIN ÖNÜNE VE MASALARA KOYACAK

Başkan Hasan Yıldız, basın açıklamasında meslektaşlarına Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan kanun değişikliği hakkında bilgi verdi. Yayınlanan yeni kanuna göre esnafların fiyat listelerini dükkanın veya kapının önüne ve hizmet verdiği masaların üstüne koymasının zorunlu hale geldiğini ifade eden Başkan Yıldız, “Herkesin bildiği gibi Ticaret Bakanlığının yeni yayınladığı Fiyat Yönetmeliği Kanunu var. Fiyat yönetmeliği değişiklik yapılmasına dair yönetmelik 19 Aralık 2023 tarih ve 32044 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Yönetmeliğe göre 28 Haziran 2014 tarihli 29044 salıyı Resmi Gazetede yayımlanan fiyat etiketi yönetmeliğinin 8’nci maddesinin 1’nci fıkrası olan hizmetlerin özelliğine ve fikirleriyle kurulmuş biçimde tarife ve fiyat listelerine ilişkin belge, levha, pano ve benzeri hizmetin sunulduğu işyerinde ayrıca lokanta, restoran, kafe ve benzeri yerlerde yiyecek-içecek hizmeti sunan yerlerde iş yerinin giriş kapısının önüne ve hizmet sunulan masanın üstüne tüketiciler tarafından kolayla görülebilir ve okunabilir şekilde asılı, takılı veya konulur denilmektedir. Uygulama 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu konuda odamıza kayıtlı esnaflarımızı odayla irtibata geçmeye davet ediyorum. Odamızca hazırlanan ve resmi belge olarak kabul edilen oda fiyat tarifesi mutlaka işyerlerinde asılı olmak zorundadır. Herhangi bir cezaya ve zorluğa maruz kalmamaları açısından bir an evvel odamızla irtibata geçip, bu belgeleri iş yerlerine asma zorunluluğu vardır” dedi.

MESLEK EĞİTİM MERKEZİ’NDE 60 AŞÇI ADAYI EĞİTİM GÖRÜYOR

Ara ve kalifiye eleman bulmanın zorluğunu esnafların sıkça yaşadığını ifade eden Başkan Hasan Yıldız, bugün 11'nci sınıflara kadar çırak veya kalfa kaydıyla okula giden öğrencilerin maaşlarının asgari ücret düzeyinden yüzde 30’unu, 12’nci sınıf öğrencilerinin yani usta adaylarının maaşlarının da yüzde 50’sinin devlet tarafından ödendiğini ifade etti. Başkan Hasan Yıldız, “Bizim bilindiği gibi kanun kapsamında alınmış aşçılık mesleğimiz var. Bu konuyla ilgili de Balıkesir İbrahim Bodur Meslek Eğitim Merkezinde kayıtlı öğrencilerimiz var. Bizim sektörün başlıca sıkıntılarından birisi de ara eleman ve kalifiye eleman bulamama zorluğudur. Bu konuda da tabi maliyetler yükseldikçe maalesef esnafımız çırak da alamaz oldu. Ben de buradan hatırlatmak isterim ki bugün İbrahim Bodur Meslek Eğitim Merkezine kayıtlı çırak, kalfa ve aşçı adayı 60 öğrencimiz bulunuyor. Biz bunun daha yüksek sayılarda olmasını istiyoruz. Esnaf ve sanatkarımıza bir bilgi olsun; bugün 11'nc’ sınıflara kadar çırak veya kalfa kaydıyla okula giden öğrencilerimizin maaşlarının asgari ücret düzeyinden yüzde 30’unu, 12’nci sınıf öğrencilerinin yani usta- adaylarının maaşlarının da yüzde 50’sinin devlet tarafından ödeniyor” dedi.

(Ebru Erdem)